Corona ile mücadelede yeni önlemlerin hayata geçirildiğini hatırlatan İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (İESOB) Başkanı Zekeriya Mutlu, ‘Ramazan ayı itibarıyla pek çok meslek kolunda faaliyeti durdurma veya sınırlandırma tedbirleri uygulanıyor. 17 Mayıs’a kadar yeme içme sektörü yeniden paket servise döndü. Kahvehane, kafe, çay bahçesi, internet kafe, düğün salonu, hamam, sauna, güzellik merkezi salonları gibi işyerleri ise kapalı olacak. Sınırlandırmaların sürdüğü bir süreçte esnaf kesimine yönelik desteklerin de devam ettirilmesi gerekiyor’ dedi.
Son tedbirlerin esnafın belini biraz daha büktüğünü belirten Başkan Mutlu, ‘Bir yılı aşkın süredir yaşanan süreçten olumsuz yönde en fazla esnaf sanatkarlarımız etkilenmiş, mevcut sorunları daha da ağırlaşmıştır. Faaliyetlerimiz durdurulmuş veya sınırlandırılmış, çalışabilen üyelerimiz ise insanların tüketimlerini kısması nedeniyle büyük iş kaybına uğramışlardır.
Delik büyük yama küçük
Sürecin başından itibaren Birliğimiz sokak çalışmaları ve rakamlarla desteklenmiş, Esnaf Sanatkarların Pandemi Süreci’ndeki durumunu içeren 600 sayfalık bir kitap hazırlamış, ülke yöneticileri başta olmak üzere tüm yetkililere iletmiştir.

Taleplerimizin bir bölümü cevap bulmuştur. Hükümetin hayata geçirdiği desteklerin çoğunun kitabımızda yer alan taleplerimizi karşılamaya yönelik olduğunu görüyoruz. Kuşkusuz bu destekler yaralarımızı sarmaya, açılan delikleri kapatmaya yetmese de bir nebze olsun nefes almamıza vesile olmuştur. Neticede salgın sürmektedir, destekler de artarak devam ettirilmelidir.’ diye konuştu.

Sorunlar-Beklentiler
Son tedbirlerin yeni desteklerle birlikte hayata geçirilmesini isteyen Mutlu, ‘Vaka ve kayıp sayısının artması bizleri de endişelendiriyor. Bu nedenle alınan önlemlere büyük özveri ile uyuyoruz. Bir seneden uzun süredir hiç kepenk açmayan üyelerimiz olmasına rağmen esnaf kesimi işini kaybetme pahasına toplum sağlığı için üzerine döşen ödevleri yerine getirmeye devam ediyor.
Dolayısıyla fedakarlıklarda bulunan esnaf sanatkarlarımıza yönelik yeni desteklerin hayata geçirilmesi bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu noktada;
-Kısa çalışma ödeneğinin sonlandırılması yanlış olacaktır. Sektörlere yeni kapanma önlemleri getiriliyorsa, kısa çalışma ödeneğinin de uzatılması gerekir ki, üyelerimiz de yanlarında çalışanlara kol kanat germeye devam etsin.
-Üyelerimiz gelecek kaygısı yaşamaktadır. Esnaf sanatkarlar nakdi yardımlardan yeterince yararlanamadı, kredilerle borçlandı, iş potansiyelini kaybetti, borcu borçla öder hale geldi. Kirasını, vergisini, elektriğini vb ödemelerini yerine getiremiyor. Üstelik sürecin ne zaman biteceğini de kimse bilmiyor. Salgın bitse bile bu sıkıntıların ardından esnafın kendine gelebilmesi çok zor olacaktır.
Bu şartlarda, devletin esnaf kesimine uygun şartlarda finans desteği sağlaması elzemdir. Üyelerimiz yeniden ayağa kalkabilmek için, bir kaç yıl geri ödemesiz, uzun vadeli, düşük faizli bir Toparlanma Desteği’ne ihtiyaç duymaktadırlar.
Adilane uygulanmalı
-Sokağa çıkma yasaklarının olduğu günlerde, hipermarketlerin sokak aralarına kadar giren şubelerinin çalışması haksız rekabet yaratmaktadır. Hafta sonu kısıtlamalarında fırın, kasap, manav, şarküteri gibi temel ihtiyaçları satan bazı işyerlerimiz açıkken diğer üyelerimiz çalışamamaktadır. Oysa 3 harfli mağazalar olarak tabir edilen bu şubelerde, ayakkabıcı, tuhafiyeci gibi çalışmasına izin verilmeyen esnafımızın ürünleri de satılabilmektedir.
Önerimiz, kısıtlamalı günlerde bu mağazalarda da temel ihtiyaç dışında kalan tüm ürünlerin satışının (alkollü içkilerde olduğu gibi) yasaklanmasıdır. İşyerini açamayan üyemizin sattığı ürünler, sınırlı günlerde bu mağazalarda da satılmamalı, yasaklar adil şekilde uygulanmalıdır.
-Neredeyse işyeri kirasına yakın bedellere ulaşan katı atık faturalarına artık kesin bir çözüm getirilmelidir. Katı atık devletin koyduğu bir bedeldir. Katı atık bedelinin alışveriş merkezi veya hastane gibi büyük kapasiteli yerlerden alınması normaldir. Ancak temizlik vergisi veren ve işyeri uzun süredir kapalı olan küçük işletmenin veya ayakkabı satan bir esnafın katı atık bedelinden ya muaf tutulması ya da sembolik bir ödeme yapması daha doğru olacaktır.
-Sokağa çıkma yasağı ve seyahat kısıtlamaları nedeniyle yurt içi ve yurt dışı piyasalarında oluşan talep daralmasından ötürü pek çok meslek kolu önemli iş kaybına uğramakta, üretimin daralması / arz talep uyuşmazlığı gibi nedenlerle hammadde tedariklerinde büyük sorunlar yaşanmaktadır.